Ülkemizde 2021 yılının özellikle son aylarında yaşanan büyük ekonomik kaos, yeni yılla birlikte durulmuş görünüyor. Geçen yıl Türk Lirası (TL) gün içinde lira lira eriyor, fiyatlar gün içinde birkaç kez yükseliyordu.
Ekonomideki bu korkunç olumsuz gidişat, 2022 yılı ile birlikte bir miktar yatışmış gözüküyor. Hatta, TL kuruş kuruş da olsa yabancı paralar karşısında değer kazanıyor. Hiçbir mal veya hizmetin fiyatı düşmüyor ama, hiç değilse geçen yılın kabus günlerindeki kadar hızlı yükselmiyor.
…………………
Bu ortamda büyük sıkıntı enerji fiyatları. Evlere ve iş yerlerine yeni yıldaki ilk elektrik ve gaz faturaları geldi. Elektrik ve gaz faturalarını alıp bakanlar, “Yandım Allah” diye bağırıyorlar.
4 kişinin yaşadığı mütevazi bir eve 600-800 TL aralığında elektrik faturası, aynı eve aynı miktarlarda gaz faturası geldi.
3-4 kişinin çalıştığı, günlük iş hacmi 4-5 bin TL olan küçük işyerlerine 8-10 bin TL tutarlarında gaz ve elektrik faturaları geliyor. Üstelik, bu faturalar henüz aralık ayı tarifeleri üzerinden geliyor. Önümüzde daha en az 3 ay kara kış var ve 1 Ocak itibariyle elektrik-gaz fiyatlarına yapılan zamlar faturalara yansımamış durumda.
Aracına yakıt almak için akaryakıt istasyonuna giren araç sahipleri şok oluyorlar. Depoya 100 TL’lik mazot veya benzin koyulduğunda gösterge panelindeki yakıt ibresi hala kırmızı ışık yakmaya devam ediyor. Araç sahipleri pompacılarla kavga ediyorlar.
………..
Sorun, sadece elektrik-gaz-benzin-mazot-LPG zamları ile sınırlı değil. Bu temel enerji kaynaklarının fiyatları yükseldikçe bütün işletmelerin maliyetleri artıyor. Zaten asgari ücret yükseltilmiş. Yanında 2-3 kişi çalıştıran küçük esnaflar, hem işçilik maliyetlerindeki, hem enerji maliyetlerindeki büyük artışın altından kalkamıyor. Emekli insanlar, evlerine gelen elektrik-gaz faturalarını ödedikten sonra ellerinde ekmek-peynir alacak para kalmadığını görüyorlar.
Enerji fiyatları bu kadar yüksekken, etin-sütün-peynirin, ya da patlıcan-biber-domatesin fiyatlarında düşüş bekleyemezsiniz. Hem üretimde, hem nakliyede bu enerji fiyatları maliyetlerin ana unsuru haline gelmiş bulunuyor.
……………..
Hani biz Karadeniz’de dünyanın en verimli doğal gaz yataklarını keşfetmiştik?..
Hani biz ucuz elektrik enerjisi üretmek adına bütün derelerin doğal yataklarını bozup yandaş müteahhitlerin HES kurmasına izin vermiştik?
Hani biz, yine ucuz elektrik üretmek adına ülkemizin en güzel ormanlarını yok edip termik santraller kurdurmuş, yine bu orman alanlarında rüzgar enerjisi ile elektrik üreten pervaneler koydurmuştuk?
Hani biz çöpten bile enerji üretiyor, kurduğumuz en görkemli güneş panelleri ile bol bol elektrik depoluyorduk?
Eve gelen elektrik ve gaz faturalarına bakıyorum. Hala çok yüksek vergiler, ıvır zıvır kalemlerle faturaya eklenmiş bedeller var... Bu ülkenin fakir insanları bu enerji fiyatlarının altından kalkamazlar, kalkamıyorlar. Üstelik, hala akaryakıt fiyatlarına yeni zamlar geliyor... Dünyada ham petrol fiyatları yükselirken, Türkiye’de hiç tereddüt etmeden benzin, mazot fiyatları artıyor... Buna bağlı olarak gaz ve elektrik fiyatlarına da otomatik zamlar yapılıyor.
Devletin mutlaka enerji fiyatlarında düzenleme yapması lazım. Bu ülkenin insanları, önümüzdeki 2-3 aylık dönemde evlerine ve iş yerlerine gelen elektrik ve gaz faturalarını ödeyemeyecekler.
Soğukta titreyerek, hiç ışık yakmadan otursanız, evdeki elektrikli aletleri hiç çalıştırmasanız bile, kazancınızın önemli bir bölümünü, neredeyse ev kirası kadar parayı elektrik ve gaz için verirse bu millet ne yiyecek, ne içecek?..
Ülkemizi yönetenler enflasyondaki köpüğü almak, çok hızlı yükselen enflasyonu yeniden dizginlemek istiyorlarsa, bankalardaki döviz mevduatları üzerinden yapılan değişiklikleri bir kenara bırakıp, enerji fiyatları üzerindeki köpükleri tamamen kaldırmaları gerekir.
Ülkemizde elektrik, gaz, benzin, mazot fiyatları bu seviyede kaldıkça ve sürekli yükseldikçe, enflasyonda yeni kazanımlar elde edebilmek de mümkün olmayacaktır.
Çok yakında insanlar faturalarını ödeyemediği için borç nedeniyle elektriği, gazı kesilmiş çok sayıda konut ve faaliyetini durdurmuş çok sayıda küçük işletme ile karşılaşmamız da kaçınılmaz olacaktır.
